Hoe begin je aan samenwerken?
Rob: 'Anderhalf jaar geleden is onze co-makingalliantie ontstaan. We bestaan uit een aantal gecontracteerde partners van corporaties en hebben elkaar opgezocht, omdat wij ervan overtuigd zijn dat we met elkaar meer kunnen bereiken wanneer we onze samenwerking optimaliseren. Wij geloven erin dat wanneer je het proces van een renovatie verbetert, dat het eindproduct beter wordt. Ik mag de olie zijn in dat proces van afstemming en het samen tot een aanpak komen.'

'Samen hebben we nu een transparante en gestandaardiseerde werkwijze geformuleerd die aansluit bij de vastgoedstrategie van de woningcorporaties waar we mee werken. In die aanpak “variantenstudie in één dag” werken we binnen het proces aan beeldherkenning, beslisbomen op bouwonderdelen en productenmatrixen aanbiedingen voor renovaties gebaseerd op de CO2-footprint van de woning. De meerwaarde hiervan is dat alle varianten zijn samengesteld met inbreng van alle comakers. Corporaties hebben de keuze uit een drietal scenario’s: beproefd, in ontwikkeling, innovatief. Elke corporatie kiest welk model het beste past bij hun strategie. De corporatie heeft dan ook de keuze in het benoemen van de juiste partner.'

 

Jasper: 'Voor deze constellatie ontstond, werkten we met verschillende concullega’s samen bij meerdere corporaties. Het werkt eigenlijk prima, maar we vroegen ons wel af: hoe kunnen we samen zo optimaal mogelijk corporatie overstijgend leren? De Renovatieversneller gaf hierbij een extra push en sluit aan bij waar wij eigenlijk al mee bezig zijn. Toen dachten we: wow! Laten we dat gezamenlijk oppakken.'

 

Karin: 'We zetten ons al lang in voor het CO2-neutraal maken van onze huizen. Bij ons begon het proces om aan te willen sluiten bij de alliantie bij een energieke en innovatieve collega die het thema duurzaamheid overal in onze organisatie tussen de oren wilde krijgen. Wij hebben hem vrijgemaakt om ons op een duurzame en innovatieve route te zetten. Iemand vrijspelen die deze taak oppakt, is heel belangrijk gebleken. Wij hebben daardoor verduurzaming nu hoog in het vaandel staan. En omdat we die duurzaamheidsdoelen willen halen wordt samenwerken steeds belangrijker. Als je het samen voor elkaar krijgt om treintjes te vormen in de werken, dan versnelt dat je opgave enorm. Alleen is het binnen een organisatie een lastige verandering om door te moeten. De projecten die we met de Utrechtse Renovatieversneller gaan oppakken gaan dwars door alle huidige processen heen. Daarom moet je op elk niveau binnen de organisatie een ambassadeur hebben voor de verduurzamingsopgave die meedenkt en anderen motiveert om anders te gaan werken. In eerste instantie is deze verandering inzetten vertragend in plaats van versnellend, want iedereen die betrokken is, moet meegenomen worden in de nieuwe manier van werken. Het smeden van die intensieve samenwerkingen met marktpartijen gaat ook niet in één dag. Je moet elkaar kennen en vertrouwen, voordat je samen honderden woningen kan aanpakken. Wij werkten al met een aantal onderhoudsbedrijven samen in ketenallianties om het onderhoud en de verduurzaming voor elkaar te boksen. En we hadden ook al samenwerkingen met andere corporaties rond bijvoorbeeld belangenbehartiging. Alleen waren die samenwerkingen op de schaal zoals nodig is voor het Programma De Renovatieversneller nog niet helemaal uitgewerkt.'

Verliefd, verloofd, getrouwd
Jasper: 'De spijker op zijn kop! Het duurt wel even voordat je op het punt bent dat je samen zo’n transformatie aan kunt. Je kunt niet in één keer een hele grote stap maken en samen uit het niets 200 woningen verduurzamen. We moeten nu voor de Renovatieversneller samenwerken met minimaal 2 corporaties. De regeling stelt dat je moet opschalen en je commitment moet uitspreken en dat moest je dan tussen augustus en november 2020 regelen. Dat kun je binnen die tijd niet voor elkaar krijgen als je niet al een intensieve samenwerking hebt lopen. Dat was wat mij betreft een wat onderbelicht punt bij de subsidieregeling zelf. De reden om initieel wel mee te doen was omdat het programma aansloot op onze doelen. De voorwaarden voor de nieuwe RVV-regeling waren nog onduidelijk en daar doen veel meer partijen mee, dus de kans dat je aanspraak kon maken op die subsidie was mogelijk kleiner. Andere voordelen van De Renovatieversneller voor ons waren dat er geen plafond zat aan de indiening én er zit geen tijdslimiet vast aan het uitvoeren van het project. Ten derde: er werd bij de subsidie voor De Renovatieversneller gekeken naar de warmtebehoefte en niet naar de stappen die je wilde maken in de verduurzaming. Indien een complex dus al een goed label heeft (bv B), biedt De Renovatieversneller ogenschijnlijk meer subsidiekansen dan de RVV. En wordt het doel van de verduurzaming behaald.'

 

'Om de doelstellingen van 2050 te halen is een steuntje in de rug van zo’n subsidie wel welkom.'

 

 

Karin: 'Ik wil iets toevoegen. Nu lijkt het alleen maar of we aan het werken zijn voor de subsidie. Dat is niet zo. Maar als we op de huidige voet doorgaan en met onze eigen partners van klus naar klus gaan, dan halen we de doelstellingen van 2050 niet. Dat is de onderliggende drijfveer. En om die versnelling te krijgen is een steuntje in de rug van zo’n subsidie wel welkom. Maar ik beaam wat Jasper zegt: er gaat wel veel tijd overheen voordat je op een punt bent waar wij nu zijn. Het daadwerkelijk renoveren van al die woningen is het minste werk. Alles wat daarvoor gebeurt, kost tijd. Het maken van procesafspraken, het onderhandelen over prijzen. Het kan zomaar een jaar duren. En vergeet niet de ruzie die je soms met mensen maakt voordat je iedereen aan boord hebt.'

 

Stap over je schaduw

Rob: 'Dat is een mooie aanvulling Karin, dat zien wij als ketenpartners ook. Iedereen moet over zijn eigen schaduw heen stappen en dat is moeilijk. Je moet je voorstellen dat we ons als bedrijven in de bouw allemaal uniek voelen. En dan zit je bij elkaar en ben je aan het spiegelen hoe je je aanbod doet en wat je aanpak is. Dan zegt mijn directeur: wacht even wat ga jij doen? Ga je onze kennis delen? We hebben geïnvesteerd in de ontwikkeling van ons bedrijf en dus wil je niet alles weggeven aan je concurrenten, maar je wil wel samenwerken. Dat vraagt heel veel overleggen om elkaar te blijven begrijpen. Als je te snel een geforceerde samenwerking opzet, en je hebt de afstemming niet tot in detail geregeld, dan krijg je het niet voor elkaar. Dat is het dilemma waar we mee zitten. Vaart maken met de opgave, maar de traagheid van de realiteit.'

 

'Dat is het dilemma waar we mee zitten. Vaart maken met de opgave, maar de traagheid van de realiteit.'

 

 

Karin: 'En reken op heel veel weerstand. Er was behoorlijk wat zorg bij de raden van commissarissen. ‘Is deze manier van samenwerken wel koosjer?’. Deze zorgen hebben we kunnen wegnemen. En die subsidieregeling komt niet uit de lucht vallen. Het systeem achter De Renovatieversneller is geïnspireerd op de werkwijze van de aanleg van wind op zee. Daar moest ook eerst een subsidie bij om de onrendabele top rendabel te maken en dat kan nu zonder. Ik was erg enthousiast over die gedachte.'

 

Verbeterpunten voor succes

Jasper: 'In de basis zijn wij ook enthousiast over het idee van De Renovatieversneller. Maar er zijn nog wel wat kinderziektes. De Renovatieversneller dwingt een grote verandering van de bouwsector af waarin we op een andere manier willen gaan denken en werken. Maar de overheid zelf is ook onderdeel van die transitie en loopt eigenlijk een beetje achter. Er waren onduidelijkheden in de regeling en in gesprek met de ondersteuning van De Renovatieversneller probeerden we te komen tot een complete en geldige aanbieding. Dan wil je graag iemand spreken die creatief meedenkt. Die zegt: ‘Nou, dan doen we het even zo’. Dan houden we ons aan de regels, maar blijft wel de rode draad hetzelfde en het gedachtegoed overeind. Dat contact verliep soms moeizaam. Enerzijds is dat begrijpelijk vanwege de wet- en regelgeving waar de overheid aan moet voldoen, anderzijds kregen we wel een gevoel van weerstand doordat het contact zo star verliep. Dat zorgde bij ons weleens voor een energielek. Hoe kunnen we De Renovatieversneller gezamenlijk verbeteren? Denk mee en wees net zo creatief en innovatief als de mensen die je oproept om mee te doen. En wij denken dat ze nadrukkelijker kunnen faciliteren in overeenkomsten van samenwerkingsverbanden die getoetst zijn. Voor de subsidie moeten minimaal twee opdrachtnemers dezelfde maatregelen uitvoeren voor dezelfde prijs bij minimaal twee opdrachtgevers. In onze samenwerking zijn wij hier heel zorgvuldig in; het delen van prijzen mag, maar onder bepaalde voorwaarden. Meerdere van onze samenwerkingsverbanden zijn dus met juridische specialisten ACM-proof gemaakt. Maar wees ook als subsidieverstrekker transparanter over deze regels en toon aan dat er meer kan en mag dan je als marktpartij denkt. Het is ontzettend zonde als deelnemers terughoudend zijn en niet mee willen doen uit angst voor de ACM. De wet biedt ruimte, leg dat helder uit en ga daar zorgvuldig mee om. Samen mogen we veel meer dan we geneigd zijn te denken. En samen komen we verder. Om de renovatie te versneller in plaats van te vertragen.'

 

 

Vanuit De Renovatieversneller herkennen wij de aandachtspunten en waarderen het om deze van deelnemers terug te krijgen. Zo kunnen wij onze werkwijze aanpassen, zodat de regeling en ondersteuning beter gaat aansluiten op de gebruikers. We streven immers samen naar hetzelfde doel en zijn een lerend programma. De eerste tranche van de subsidieregeling De Renovatieversneller is nu gesloten. Verbeterpunten ten aanzien van het ondersteuningsaanbod inclusief de regeling worden nu onder de loep genomen en waar mogelijk doorgevoerd.  U kunt de laatste ontwikkelingen volgen op www.derenovatieversneller.nl