Zeker in het begin was je echt een duo met het Taskforcelid die was toegwezen aan het onderwerp. Want er was niets. Er waren geen coalities. Als je mazzel had was er al iets waar je al een duw op kon geven. Of een organisatie die dat begeleidde. Of er was niet duidelijk wat het probleem werkelijk was. Wij waren er als katalysator om het probleem helder te krijgen richting een oplossing.

 

Wat is er goed gelukt?

Wat op mij de meeste indruk heeft gemaakt is het dossier Groningen. Ons idee was: Als we die huizen daar dan toch gaan verbouwen en versterken, verduurzaam die woningen dan meteen. Dat was niet meegenomen in de plannen die er op dat moment lagen. Koene Talsma en ik hebben in een regiokantoor van Bouwend Nederland en met de hulp van de Nationaal coördinator Alders als Bouwagenda alle partijen om de tafel gezet in de watertoren in Groningen: Overheid, gemeenten, provincies en bewoners. Dat was een fantastische sessie. Voor het eerst was er een gesprek. Dat heeft geleid tot een voorstel: we moeten naar de wijken toe en duurzaamheid moet ook mee. Dat is gelukt. We konden zeggen: Dit is het probleem, en nu zijn jullie aan zet. Die mensen voelden zich eindelijk gehoord.

 

Ook hebben we in een korte tijd een netwerk bij elkaar gebracht op bruggen en sluizen. Er zat veel energie op dat onderwerp. En er waren al organisaties met de digitalisering bezig, maar die hadden veel meer steun nodig. Dat hebben wij ze gegeven. Dat leidde uiteindelijk tot de digiGO. Wij hebben op al die dossiers gezorgd dat er een organisatie kwam die zich ermee ging bemoeien. Zo hebben we ook het Bouw- en Techniek Innovatiecentrum opgericht, een start gemaakt met het experiment voor de ontzorging van particuliere woningeigenaren, en onze toevoegingen in het klimaatakkoord gekregen. Op al die plekken hebben we onze invloed uitgeoefend. We zijn nog niet bij die 1000 verduurzaamde woningen per dag, en dat is feitelijk ook niet onze taak. Maar we hebben de afgelopen jaren wel heel concreet bijgedragen aan dat doel.

 

Ik ben wel verrast over de enorme wil van en mensen die bezig zijn met de verandering. De sector is helemaal niet zo conservatief als we allemaal denken. Men wil wel, maar begrijpt elkaar niet altijd. De Bouwagenda kon die brug tussen de verschillende partijen maken.

 

Ik zie nu vier jaar later dingen in de buitenwereld gebeuren: er zijn mensen met wezenlijke veranderingen bezig. Aan de kant van markt is al veel gebeurd. Er is zicht gekomen op een andere visie op de toekomst: digitaal en emissieloos bouwen. En men is er van doordrongen dat we moeten samenwerken. Het gaat om rendement, niet alleen voor de bedrijven, maar ook voor de maatschappij. Men ziet nu: als ik door wil kunnen bouwen ondanks stikstof of de vergrijzing, dan moet ik anders gaan werken. Of ik kap met het normale werk en ik ga een fabriek bouwen. We hebben bedrijven kunnen helpen om te zien dat dat ook een andere weg is.

 

Wat is er minder goed gelukt?
 We begonnen in een tijd van economische groei en met een Regeerakkoord waarin duurzaamheid centraal stond met grote bakken met geld. De wereld is iets verandert in de tussenliggende periode. Je wordt ingehaald door situaties waar je geen invloed op hebt zoals COVID-19 en het stikstof dossier. Bovendien is het moeilijker om zaken gedaan te krijgen doordat je in de bouwsector met veel partijen te maken hebt. Dat alles heeft toch wel voor wat vertraging gezorgd waardoor we niet al onze doelen konden waarmaken.

 

Inzichten

Alles wat wij in het werk hebben gezet is om te veranderen. Maar niet vanuit de gedachte dat veranderen een doel is. Vanuit de gedachte: Er zijn handige manieren om te versnellen. Niet door te zeggen: Jij moet dit doen. Maar door te zeggen: Ik snap jouw belang, maar eigenlijk hebben we een gezamenlijk doel. Over het algemeen weten partijen in de brede bouwsector allang dat ze tot elkaar zijn veroordeeld.

 

Je hebt een onafhankelijke, ‘cut the crap’ partij nodig die het werk van De Bouwagenda blijft doen. Je hebt een club nodig die het overzicht houdt. Loopt de opgave weer wat stroef, dan hebben we weer wat versnelling nodig.

 

Je moet niet naar een compromis, maar naar consensus.
 

​

​